Protrombin Kompleks Konsantresi (PCC)
EDİTÖR' den
Hemostaz, her türlü aşırı kanamanın engellenmesi ve eş zamanlı olarak kanın damar yatağı içerisindeki akışkanlığını devam ettirebilmesi işlevidir. Kanama oluşumuna yanıt olarak ilk önce damar duvarı ve trombositlerin işlevleri ile zayıf tıkaç oluşumu, bunu takiben pıhtılaşma faktörlerinin aktivasyonu ile fibrin ve güçlü tıkaç oluşumu gerçekleşir ve fibrinoliz ile de pıhtının saatler içerisinde erimesi sağlanmış olur. Yani pıhtılaşma ve akışkanlık bir denge içerisinde süreklilik gösterirler.
Doğumsal ya da sonradan edinilen nedenlerle oluşan kanama bozukluklarının tedavisi çok sayıda farklı branş hekimini ilgilendiren önemli klinik sorunlardan birisidir. Eksik olan pıhtılaşma faktörlerini yerine koymak amacı ile daha çok özgün faktörlerin kullanılması hem etkinlik hem de yan etki açısından tercih edilen tedavi yaklaşımı haline gelmiştir. Sonradan edinilen kanama bozukluklarının içerisinde çok sayıda faktör eksikliği ile seyreden K vitamini antagonisti olarak kullanılan antikoagülan ilaçların kullanımının önemli bir yeri vardır. Bu ilaçların kullanımına ikincil olarak gelişen kanamalar, basit bir klinik tablo ile karşımıza çıkabileceği gibi, zaman zaman hayatı tehdit eden kanama tablosu da gelişebilir. Hayatı tehdit eden kanamalı durumlardan, elektif ya da acil cerrahi geçirmesi gereken ve K vitamini antagonisti ya da direkt oral antikoagülan kullanan hastaların yönetimine kadar oldukça geniş bir spektrumu olan klinik tablonun konu ile ilgili hekimler tarafından kanıta dayalı, maliyet etkin olarak tedavi edilmesi de gerekmektedir.
Taze donmuş plazma, antikoagülasyona bağlı meydana gelen yaşamı tehdit eden kanamalar, yaşam kurtarıcı veya elektif cerrahi girişim gerekliliği olan antikoagüle hastalar ya da doğumsal olarak pıhtılaşma faktör eksikliği olan hastaların aşırı kanama durumları ve girişimsel işlem veya cerrahi öncesi kullanılmak üzere uzun zamandır mevcut olan bir üründür. Ancak acil koşullarda elde edilmesi için zaman gerektirmesi, elde edildikten sonra çözülme gerektirmesi, bir kan ürünü transfüzyonu olarak alerjik reaksiyonlar, enfeksiyon geçişi gibi yan etkilere sahip olması ve tedavi için gerekli olan hacim miktarının kalp yetmezliği başta olmak üzere bazı klinik durumlarda fazla olması gibi nedenler kullanımlarını sınırlamaktadır.
Protrombin kompleks konsantreleri, insan protrombin proteinlerini yani K vitaminine bağımlı faktörleri ve doğal antikoagülan proteinleri içeren liyofilize ürünlerdir. Aktif ve inaktif formlarının yanı sıra, dünya genelinde içerdikleri faktör sayısına göre 3 ya da 4 faktörlü protrombin kompleks konsantreleri mevcuttur. Ülkemizde ticari olarak satılan tek ürün 4 faktörlüdür. Bu ürün “6. Nesil” PCC preparatı olarak kabul edilmekte olup, viral hastalık geçişi riski açısından geçmiş ürünlerle ve TDP ile karşılaştırıldığında son derece güvenlidir.
Protrombin kompleks konsantreleri, kullanıma hazır şekilde bulunmaları, hacim yükü oluşturmaması ve hastalık geçiş riskinin daha düşük olması gibi nedenlerle, son yıllarda yayımlanan birçok kılavuz tarafından önerilmektedirler.
Elinizdeki kitapçık PCC ile ilgili bilmeniz gereken birçok güncel bilgiyi içermektedir. K vitamini metabolizmasından başlayarak, varfarin ve direkt oral antikoagülanların farmakolojisi ve kullanım alanlarına değinilmiştir. Protrombin kompleks konsantrelerinin üretimi ve tarihçesine ek olarak bu farmasötik ürünün nörolojik, dahili ve cerrahi olgularda ve belki de en önemlisi hayatı tehdit eden acil koşullarda nasıl kullanılmaları ile ilgili bilgiler ayrıntıları, kaynakları ile verilmiş ve güncel tartışmalara da değinilmiştir.
Kitapçığın oluşturulmasında emeği geçen tüm meslektaşlarıma minnettarım. Onların titiz ve özenli çalışmaları, benim editörlük yapmaktan çok keyifle bir tıp kitabı okumamı sağladı. Yazarlık yapan tüm meslektaşlarım, biriken tıbbi bilginin eski yaklaşımlarımızı nasıl değiştirdiğini, hayatımıza ne gibi kolaylıklar getirdiğini görme fırsatını da sizlere sunmak için yoğun bir çaba sarf ettiler. Ek olarak çok sayıda farklı branştan hekimin el birliği ile böyle bir ürünü ortaya çıkarmaları, hasta bakımının son derece karmaşık bir ekip çalışması olduğu günümüz pratiği için mükemmel bir işbirliği örneği olmuştur. Bu nedenle her birine ayrı ayrı tekrar teşekkürlerimi sunarım.
Son olarak Medical Network Yayınevi’ne bu kitapçığın hazırlanması teklifleri ve bu teklifin hayata geçmesi için gösterdikleri çaba ve içtenlik için teşekkür ederim. Sayın Jülide PİRECİOĞLU, ne zaman istersek yanımızdaydı, her sorumuzu yanıtladı ve bizlere çok güzel bir yardımseverlik ve profesyonellik örneği sundu. Kendisine özel bir teşekkürü borç bilirim.
Saygılarımla,
Prof.Dr. Yıldıray ÇETE
Detay
.png){kind=logo}
